การจัดฟันแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภทใหญ่ๆ คือ การจัดฟันแบบชนิดติดแน่น ที่เหล็กจัดฟันติดแน่นในปาก คนไข้ไม่สามารถถอดเองได้ และการจัดฟันแบบชนิดถอดได้คือ คนไข้สามารถถอดแบร็คเก็ต (Bracket) หรือเครื่องมือจัดฟันเข้า-ออกได้ด้วยตัวเอง

 

จัดฟันช่วยแก้ปัญหาอะไรบ้าง

การจัดฟัน คือ การแก้ไขปัญหาเรื่องการเรียงตัวของฟัน หรือตำแหน่งของฟันที่ผิดปกติ ซึ่งในบางกรณีจะส่งผลกับรูปหน้าของผู้เข้ารับการจัดฟันด้วย สิ่งสำคัญนอกจากคนไข้ที่เข้ารับการจัดฟันจะได้ฟันสวย และยิ้มสวยขึ้นแล้ว ฟันที่เรียงตัวกันอย่างเป็นระเบียบจะช่วยทำความสะอาดได้ดีขึ้น เพราะไม่มีซอกหลืบเหมือนฟันที่ซ้อนเก ประสิทธิภาพในการเคี้ยวอาหารก็จะดีขึ้น คุณภาพชีวิตก็ดีขึ้น คนไข้บางคนสบฟันกันได้เพียงแค่ซี่เดียวในปาก คือ เวลากัดหรือขบเคี้ยวอาหารแทนที่ฟันจะลงไปหมด แต่กลายเป็นว่ามีแค่คู่เดียวเท่านั้นที่ชนกัน ทำให้คนไข้เคี้ยวอาหารได้ลำบาก และจะส่งผลไปถึงเรื่องระบบทางเดินอาหาร อาจจะเป็นโรคกระเพาะอาหารหรืออาหารย่อยลำบากขึ้น เพราะฟันที่เป็นปกติจะช่วยบดเคี้ยวอาหารให้ละเอียด แต่หากการสบฟันไม่ดี การบดเคี้ยวอาหารยังไม่ละเอียดก็ถูกลืนลงไปแล้ว ซึ่งการจัดฟันจะช่วยให้คนไข้กลุ่มนี้มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น การบดเคี้ยวที่ดีขึ้น การจัดฟันสามารถช่วยเหลือได้

 

พฤติกรรมผิดๆ ที่คนไข้จัดฟันไม่ควรทำ

• คนไข้ที่ติดเหล็กจัดฟันชนิดติดแน่น ควรหลีกเลี่ยงอาหารในลักษณะที่แข็งกรอบ และเหนียว เพราะสิ่งเหล่านี้จะกระทบต่อเหล็กจัดฟันที่ติดอยู่บนผิวฟันให้หลุดออกมาได้ ถ้าเหล็กจัดฟันหลุด ผลเสีย คือ ระบบแรงที่กระทำต่อฟันจะไม่เป็นไปตามที่ทันตแพทย์จัดฟันวางแผนดำเนินงานเอาไว้

• การดื่มน้ำอัดลมหรือน้ำหวาน เพราะน้ำตาลจะทำให้เชื้อจุลินทรีย์ในช่องปากไปผลิตเป็นกรด และกัดฟันให้ผุกร่อนได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งน้ำอัดลมที่มีความเป็นกรดอยู่แล้ว หากดื่มเข้าไปจะไปกัดกร่อนฟัน เครื่องดื่มในกลุ่มนี้จึงไม่เหมาะสมและควรหลีกเลี่ยง

• ถอดยางสีเอง ทุกครั้งที่แรงจากลวดหรือยางกดเข้าไปที่ตัวฟัน จะมีแรงกระทำต่อตัวฟัน หรือมีความกระทบกระเทือนกับฟันทั้งสิ้น เพราะฉะนั้นคนไข้จัดฟันห้ามทำเองโดยพละการ เพราะจะเป็นการสร้างระบบแรงกระทำต่อฟันที่ไม่เหมาะสม ทำให้ฟันเคลื่อนไปอยู่ในตำแหน่งที่ไม่ถูกต้องได้

• ไม่มาพบแพทย์ตามนัด คนไข้จัดฟันควรมาตามแพทย์นัดให้ตรงเวลา เพื่อการจัดฟันที่ได้ผลดี และมีประสิทธิภาพ ได้ฟันที่เรียงตัวสวยตามระยะเวลาที่คุณหมอกำหนดไว้

 

ทันตแพทย์วุฒิพงษ์ เหล่าอมต

ทันตแพทย์จัดฟัน ศูนย์ทันตกรรมเฉพาะทาง SMILE by iSKY

โรงพยาบาลวิชัยเวช อินเตอร์เนชั่นแนล หนองแขม