ที่มา : มติชนสุดสัปดาห์ 

http://www.thaihealth.or.th/

 

ไอโอดีน เป็นสารอาหารที่ร่างกายต้องการตั้งแต่เกิดจนตาย ในแต่ละวันร่างกายของเราต้องการไอโอดีนในปริมาณเล็กน้อย แต่ก็ขาดไม่ได้เลย

"พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว นับเป็นพระมหากษัตริย์พระองค์แรกและพระองค์เดียวของโลกที่ได้รับการทูลเกล้าถวายเหรียญทอง ICCIDD (International Council for Control of Iodine Deficiency Disorders) จากสภาการควบคุมโรคขาดสารไอโอดีนนานาชาติ เมื่อวันที่ 25 มิถุนายน 2540"

รัฐบาลจึงกำหนดให้วันที่ 25 มิถุนายนของทุกปี เป็น วันไอโอดีนแห่งชาติ เพื่อรำลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ในการวินิจฉัยปัญหาและพระราชทานแนวทางการควบคุมป้องกันโรคขาดสารไอโอดีนให้ลดน้อยลงจนอยู่ในระดับที่ควบคุมได้

ในการเสด็จพระราชดำเนินเยี่ยมพสกนิกรในภูมิภาคต่าง ๆ ในอดีตที่ผ่านมา ทรงพบปัญหาการขาดสารไอโอดีนจนเกิดเป็นโรคคอพอกนั้นยังมีอยู่มากมายหลายพื้นที่และยามที่เสด็จพระราชดำเนินไปในท้องที่ทุรกันดาร มีผู้คนที่เข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทจำนวนมากที่เป็นโรคนี้ และขอรับการรักษาจากคณะแพทย์หลวงที่ตามเสด็จฯ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงพระเมตตาและสนพระหฤทัยเกี่ยวกับการแก้ไขปัญหาโรคขาดสารไอโอดีนเป็นอย่างมาก  ถึงกับเคยทรงนำเกลือผสมไอโอดีนขึ้นเฮลิคอปเตอร์ไปทรงแจกประชาชนในถิ่นทุรกันดารมาแล้วหลายครั้ง  และมีพระราชดำริให้รัฐบาลแก้ไขปัญหาการขาดสารไอโอดีนอย่างต่อเนื่อง เร่งด่วน จนเป็นที่ประจักษ์แก่ประชาคมโลก

ไอโอดีนคืออะไร

ไอโอดีน คือแร่ธาตุที่เกิดขึ้นเองในธรรมชาติ พบมากในดิน ที่ราบลุ่ม ปากแม่น้ำ และในทะเล รวมทั้งในสัตว์และพืชทะเล เช่น ปลา กุ้ง หอย ปู และสาหร่ายทะเล

ไอโอดีน เป็นสารอาหารที่ร่างกายต้องการตั้งแต่เกิดจนตาย ในแต่ละวันร่างกายของเราต้องการไอโอดีนในปริมาณเล็กน้อย แต่ก็ขาดไม่ได้เลย ไอโอดีนเป็นส่วนสำคัญในการสร้างเซลล์สมองของทารกในครรภ์ ถ้าแม่ขาดสารไอโอดีนจะมีผลให้เซลล์สมองเด็กสร้างได้ ไม่เต็มที่ และส่งผลต่อการเรียนรู้ของเด็กในภายหลัง แม่ที่ขาดสารไอโอดีนมาก ๆ อาจทำให้แท้งลูก หรือพิการแต่กำเนิดได้

กระทรวงสาธารณสุขมีนโยบายจ่ายยาเม็ดเสริมไอโอดีน เหล็ก และโฟลิก ให้หญิงตั้งครรภ์ทุกรายกินวันละ 1 เม็ด ตลอดการตั้งครรภ์ และขณะเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ 6 เดือน ในช่วงเวลานี้นมแม่จะเป็นแหล่งของไอโอดีนสำหรับทารก แม่จึงต้องกินอาหารที่มีประโยชน์ทางด้านโภชนาการและมีสารไอโอดีนเพียงพอ เช่น ปลาทะเล  กุ้งทะเล สาหร่ายทะเล เป็นต้น นอกจากนี้ยังสามารถใช้ผลิตภัณฑ์เสริมไอโอดีนร่วมด้วย ไม่ว่าจะเป็นเกลือเสริมไอโอดีน น้ำปลาเสริมไอโอดีน และผลิตภัณฑ์เสริมไอโอดีนประเภทต่าง ๆ เช่น ซีอิ๊ว ซอสปรุงรส เพื่อน้ำนมแม่จะได้มีระดับไอโอดีนที่เพียงพอสำหรับทารกด้วย

ผลกระทบเมื่อขาดไอโอดีน

ไอโอดีนเป็นสารอาหารที่มีความสำคัญต่อร่างกาย โดยเฉพาะการเจริญเติบโตและพัฒนาการของเด็กทารกตั้งแต่ช่วงอยู่ในครรภ์มารดา หญิงตั้งครรภ์ที่ได้รับสารไอโอดีนไม่เพียงพอมีความเสี่ยงต่อการแท้งสูง ทารกมีความบกพร่องในการพัฒนาสมอง รวมทั้งสภาพร่างกายแคระแกรน เด็กที่ไม่ได้รับสารไอโอดีนเพียงพอ สมองและร่างกายจะเติบโตช้ากว่าปกติ แม้การให้ไอโอดีนในภายหลังจะทำให้ทารกและเด็กเจริญเติบโตได้ แต่ไม่สามารถแก้ไขให้สติปัญญากลับมาอยู่ในระดับตามศักยภาพเดิมได้ เด็กวัยเรียนที่ขาดไอโอดีนจะมีคอพอก เรียนรู้ช้า เฉื่อยชา การขาดสารไอโอดีนนาน ๆ ทำให้ระดับไอคิวโดยเฉลี่ยต่ำกว่ากลุ่มที่ไม่ขาดถึง 10-15 จุด ส่วนผู้ใหญ่ที่ขาดไอโอดีนจะมีภาวะไทรอยด์ต่ำ ทำให้เกียจคร้าน อ่อนเพลีย เฉื่อยชา ประสิทธิภาพการทำงานลดลง

คนไทย (ต้อง) ไม่ขาดไอโอดีน

จากการสำรวจไอโอดีนในปัสสาวะหญิงตั้งครรภ์จำนวน 75 จังหวัดในประเทศไทย เมื่อปี พ.ศ. 2549-2553 พบหญิงตั้งครรภ์ที่มีระดับไอโอดีนในปัสสาวะต่ำกว่า 150 ไมโครกรัมต่อลิตร มีร้อยละ 71.8, 61.3, 58.5, 59.0 และ 52.5 ตามลำดับ ซึ่งมีแนวโน้ม ของปัญหาการขาด

กรมอนามัยขอเชิญร่วมงาน "ประชุมวิชาการส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ ครั้งที่ 9 ภายใต้หัวข้อ Healthy Community : A Key to Success toward Sustainable Development Goals (SDGs) ชุมชนสุขภาพดี : วิถีสู่เป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน วันที่ 3 - 5 สิงหาคม 2559 ณ โรงแรมมิราเคิล แกรนด์ คอนเวนชั่น กรุงเทพมหานคร  เฉพาะอาหารทะเลก็จะไม่ขาดไอโอดีน ตัวอย่างอาหารที่มีไอโอดีน เช่น แกงเหลืองปลากะพง 1 ถ้วย ได้ไอโอดีนประมาณ 51.6 ไมโครกรัม ไข่ต้ม 1 ฟอง ได้ไอโอดีนประมาณ 50 ไมโครกรัม หรือ แซนวิซทูน่า 1 ชิ้น กับนมสดพร่องมันเนย 1 แก้ว ได้ไอโอดีนประมาณ 46.3 ไมโครกรัม แกงจืดใส่สาหร่ายทะเล ได้ไอโอดีนประมาณ 75.1 ไมโครกรัม เป็นต้น

โดยเฉพาะหญิงตั้งครรภ์ ซึ่งมีความต้องการไอโอดีนมากกว่าคนปกติ (เด็กวัยรุ่น - ผู้ใหญ่ ต้องการประมาณวันละ 150 ไมโครกรัม ส่วนหญิงตั้งครรภ์ต้องการวันละ 250 ไมโครกรัม) นอกจากการปฏิบัติตน ในการบริโภคอาหารที่มีไอโอดีนเหมือนกลุ่มวัยทั่วไปแล้ว หญิงตั้งครรภ์ยังจำเป็นต้องกินยาวิตามินเสริมไอโอดีน ซึ่งมีไอโอดีน 150 ไมโครกรัม วันละ 1 เม็ดด้วยทุกวันจนคลอดและขณะให้นมลูก 6 เดือน เพื่อลดปัญหาการขาดสารไอโอดีน

ร่วมป้องกันโรคขาดสารไอโอดีน

กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข ได้จัดกิจกรรมรณรงค์เพื่อเป็นการสร้างกระแสทั่วประเทศให้คนไทยตระหนักถึงภัยร้ายของการขาดสารไอโอดีนและใช้ผลิตภัณฑ์เสริมไอโอดีนเป็นประจำทุกปี โดยปีนี้ กำหนดจัดกิจกรรมภายใต้ชื่อ "ประชาร่วมใจขจัดโรคขาดสารไอโอดีน สู่วิถีความยั่งยืน" ในวันที่ 24 มิถุนายน 2559 ณ จังหวัดมหาสารคาม เป็นการลงนามความร่วมมือในการขับเคลื่อนระบบเกลือเสริมไอโอดีนยั่งยืนระหว่างหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น พาณิชย์จังหวัด อุตสาหกรรมจังหวัด ท้องถิ่นจังหวัด นายกเทศมนตรีเมืองมหาสารคาม ประธานชมรมผู้ประกอบการเกลือเสริมไอโอดีนภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และนายแพทย์สาธารณสุขจังหวัด โดยมีผู้ว่าราชการจังหวัดมหาสารคาม อธิบดีกรมอนามัย ผู้ตรวจราชการกระทรวงสาธารณสุขเขตสุขภาพที่ 7 และ 8 และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเป็นพยาน

ถึงแม้ว่าร่างกายต้องการไอโอดีนในปริมาณเพียงเล็กน้อย แต่ก็จาเป็นต้องได้รับอย่างสมาเสมอ ขาดไม่ได้แม้แต่วันเดียว และร่างกายคนเราไม่สามารถสะสมไอโอดีนไว้ได้ จึงจาเป็นต้องกินอาหารที่มีไอโอดีนทุกวัน

          กรมอนามัยส่งเสริมให้คนไทยสุขภาพดี